Castro de Borneiro – Cabana de Bergantiños

O Castro de Borneiro atópase dean Cabana de Bergantiños, é coñecido tamén polo nome da Cidá, está situado sobre un pequeno alto, a uns 200 m de altitude, onde acaba a superficie aplanada da Chan de Borneiro e comeza unha pronunciada baixada cara á desembocadura do río Anllóns.
Para chegar ata o castro, podemos tomar un carreiro que sae da ponte que hai sobre o arroio de Vos Muíños, ou senón un camiño que desde a aldea de Borneiro conduce tamén ao mesmo.
O Castro de Borneiro, foi escavado en tres ocasiones. A primeira por Sebastián González García-Paz, en 1933; a segunda por J.J. Eiroa entre 1968-1971, e a última por Ana Romeu Masiá, ao longo da década dos oitenta.
O poboado presenta un recinto de tipo ovalado, protexido por unha muralla e un foso. Na parte este, fóra do recinto, aparece un barrio extramuros, no que podemos ver unha serie de construcións.
Borneiro foi o primeiro castro galego que dispuxo dunha datación do carbono 14, segundo a cal estaba considerado como un dos castros máis antigos de Galicia; con todo, as seguintes mostras deron unha cronoloxía máis tardía.
Na actualidade están escavadas un total de 36 construcións, o que representa as tres cuartas partes da superficie do recinto.
A planta predominante nas construcións é a redonda e en ningunha delas vese mostra de entrada. Todas elas están feitas con esquistos, material existente na zona.
Durante as escavacións apareceron materiais moi diversos:
Pétreos: muíños, pedras de afiar, fusaiolas, moldes de fundición de metais.
Cerámicos: pratos, cuncas, potas, xerras, todos eles moi fragmentados.
Metálicos: agullas, aneis, fíbulas, coitelos, puñais, fouces.